Με την τελευταία κωδικοποίηση από το Νόμο 4461/2017
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Άρθρο 1
Θεμελιώδεις αρχές του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας
1.
Οι κοινωνικές παροχές της Πολιτείας χορηγούνται στο πλαίσιο Ενιαίου
Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας, με σκοπό την εξασφάλιση αξιοπρεπούς
διαβίωσης και κοινωνικής προστασίας, με όρους ισότητας, κοινωνικής
δικαιοσύνης, αναδιανομής και αλληλεγγύης των γενεών. Το Ενιαίο Σύστημα
Κοινωνικής Ασφάλειας περιλαμβάνει το Εθνικό Σύστημα Υγείας για τις
παροχές υγείας, το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τις
προνοιακές παροχές και το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης για τις
ασφαλιστικές παροχές, όπως ρυθμίζεται από το νόμο αυτόν.
2. Η
κοινωνική ασφάλιση, η υγεία και η κοινωνική πρόνοια αποτελούν δικαίωμα
όλων των Ελλήνων Πολιτών και όσων διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην
Ελλάδα. Το Κράτος έχει υποχρέωση για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του
Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας και για την απονομή των
σχετικών παροχών σε όλους όσοι πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις.
3. Το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης λειτουργεί με ενιαίους κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους του Ε.Φ.Κ.Α..
Άρθρο 2
Εννοιολογικοί προσδιορισμοί
1. Από
την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, η κύρια σύνταξη εξ ιδίου
δικαιώματος, ανικανότητας και εκ μεταβιβάσεως υπολογίζεται ως το
άθροισμα δύο τμημάτων: της εθνικής σύνταξης του άρθρου 7 και της
ανταποδοτικής σύνταξης του άρθρου 8 του παρόντος.
2. Η Εθνική Σύνταξη δεν χρηματοδοτείται από ασφαλιστικές εισφορές, αλλά απευθείας από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.
3. Το
ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης υπολογίζεται βάσει των αποδοχών επί των
οποίων καταβλήθηκαν εισφορές και του ποσοστού αναπλήρωσης, σύμφωνα με
το άρθρο 8 του παρόντος. Το άθροισμα της εθνικής και της ανταποδοτικής
σύνταξης αποσκοπεί στην εξασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης, όσο
το δυνατό εγγύτερα προς εκείνο που είχε ο ασφαλισμένος κατά τη διάρκεια
του εργασιακού του βίου.
4. Το ποσό της κατά τα ανωτέρω παραγράφου 1 σύνταξης καταβάλλεται ανά μήνα.
5. Το
κράτος έχει πλήρη εγγυητική υποχρέωση για το σύνολο των ασφαλιστικών
παροχών. Ειδικές διατάξεις σχετικές με την κρατική χρηματοδότηση του
συστήματος κοινωνικής ασφάλισης καταργούνται.
Άρθρο 3
Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλειας
1.
Συνιστάται Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλειας (Ε.ΣΥ.Κ.Α.) ως
συμβουλευτικό όργανο των Υπουργείων Υγείας, Οικονομικών και Εργασίας,
Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τη χάραξη των
εθνικών πολιτικών, στο πλαίσιο του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής
Ασφάλειας. Όργανα του Ε.ΣΥ.Κ.Α. είναι ο Πρόεδρος, η Ολομέλεια και το
Εκτελεστικό Συμβούλιο.
2.
Η Ολομέλεια του Ε.ΣΥ.Κ.Α. έχει ως αποστολή: α. Τη διαρκή παρακολούθηση
των θεμάτων κοινωνικής ασφάλειας, τη δημόσια ενημέρωση και την προώθηση
της σχετικής με το πεδίο αυτό έρευνας
β.
Την ανταλλαγή εμπειριών σε διεθνές επίπεδο διατηρώντας παράλληλα μόνιμη
συνεργασία και επικοινωνία με διεθνείς οργανισμούς και παρεμφερή όργανα
άλλων χωρών
γ.
Την υποβολή συστάσεων, προτάσεων και εκπόνηση μελετών και εκθέσεων για
τη λήψη νομοθετικών, διοικητικών ή άλλων μέτρων που συμβάλλουν στη
βελτίωση της κοινωνικής ασφάλειας.
3.
Το Ε.ΣΥ.ΚΑ. συγκροτείται με κοινή απόφαση του Υπουργού Εργασίας,
Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και του Υπουργού Υγείας
και αποτελείται από τα εξής μέλη:
α.
Τον Πρόεδρο του Ε.ΣΥ.Κ.Α., ο οποίος είναι μέλος Διδακτικού Ερευνητικού
Προσωπικού (Δ.Ε.Π.) Πανεπιστημίου ή ομότιμος καθηγητής, ή προσωπικότητα
εγνωσμένου κύρους με ιδιαίτερη εμπειρία σε θέματα κοινωνικής Προστασίας
και ορίζεται ύστερα από γνώμη της αρμόδιας κατά τον Κανονισμό της Βουλής
Επιτροπής.
β.
Τον Γενικό Γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων. γ. Τέσσερις (4)
εκπροσώπους, ένας ανά Υπουργείο, ήτοι (1) εκπρόσωπος του Υπουργείου
Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, του
Οικονομικών, του Υγείας, του Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης
με τους αναπληρωτές τους, που ορίζονται με απόφαση του αρμόδιου
Υπουργού.
δ.
Τον Διοικητή του ΟΑΕΔ, με τον αναπληρωτή του ε. Τον Διοικητή του
Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.) με τον αναπληρωτή του. στ.
Τον Διοικητή του ΟΓΑ, με τον αναπληρωτή του. ζ. Τον Πρόεδρο του Εθνικού
Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με τον αναπληρωτή του. η. Τον Πρόεδρο
του ΕΟΠΥΥ, με τον αναπληρωτή του θ. Έναν (1) εκπρόσωπο από φορείς
εποπτευόμενους από το Υπουργείο Υγείας που ορίζεται με απόφαση του
Υπουργού Υγείας.
ι. Τον Συνήγορο του Πολίτη, με αναπληρωτή του τον Βοηθό Συνήγορο με αρμοδιότητα την Κοινωνική Προστασία.
ια. Έναν (1) εκπρόσωπο της ΓΣΕΕ, με τον αναπληρωτή του.
ιβ. Έναν (1) εκπρόσωπο της ΑΔΕΔΥ, με τον αναπληρωτή του.
ιγ. Έναν (1) εκπρόσωπο του ΣΕΒ και του ΣΕΤΕ, που υποδεικνύεται από κοινού από τις δύο οργανώσεις, με τον αναπληρωτή του.
ιδ. Έναν (1) εκπρόσωπο της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΣΕΕ που υποδεικνύεται από κοινού από τις δύο οργανώσεις, με τον αναπληρωτή του.
ιε.
Έναν (1) εκπρόσωπο των συνταξιούχων που υποδεικνύεται από την Ανώτατη
Γενική Συνομοσπονδία Συνταξιούχων Ελλάδος (ΑΓΣΕΕ), την Ομοσπονδία
Συνταξιούχων ΙΚΑ, την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συνταξιούχων ΟΑΕΕ (ΠΟΣ ΟΑΕΕ)
και την Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτικών Συνταξιούχων (ΠΟΠΣ), εκ
περιτροπής ανά θητεία, με τον αναπληρωτή του.
ιστ. Έναν (1) εκπρόσωπο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), με τον αναπληρωτή του.
ιζ.
Έναν (1) εκπρόσωπο της ΚΕΔΕ και της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας που
υποδεικνύεται από κοινού από τις δύο οργανώσεις, με τον αναπληρωτή του.
ιη.
Δύο (2) ειδικούς επιστήμονες επί θεμάτων κοινωνικής ασφάλισης και
προστασίας που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής
Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
ιθ. Έναν (1) ειδικό επιστήμονα επί θεμάτων υγείας και κοινωνικής προστασίας που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υγείας.
κ.
Έναν (1) εκπρόσωπο του Τεχνικού Επαγγελματικού Επιμελητηρίου, της
Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων, της Συντονιστικής Επιτροπής
Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος, του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου
και του Οικονομικού Επιμελητηρίου που υποδεικνύεται από κοινού από τις
οργανώσεις αυτές, με τον αναπληρωτή του.
κα. Τον Διοικητή του Ε.Τ.ΕΑ. με τον αναπληρωτή του.
4. Σε
περίπτωση, κατά την οποία οι αρμόδιοι φορείς των περιπτώσεων ια΄ έως
ιζ΄ και κ’ της προηγούμενης παραγράφου δεν υποδείξουν εντός δύο μηνών
από σχετική πρόσκληση των Υπουργών Υγείας, Οικονομικών, Εργασίας,
Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης τους εκπροσώπους τους, η
Ολομέλεια του Ε.ΣΥ.Κ.Α. λειτουργεί νόμιμα και χωρίς τη συμμετοχή τους.
5.α.
Η Εκτελεστική Επιτροπή του Ε.ΣΥ.Κ.Α. αποτελείται από τον Πρόεδρό του
και τα μέλη των περιπτώσεων ιη΄ και ιθ΄ της παραγράφου 3 και
συγκροτείται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας, Κοινωνικής
Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Οικονομικών και Υγείας.
β.
Η εκτελεστική επιτροπή ασκεί όσες αρμοδιότητες της ανατίθενται από την
Ολομέλεια και, παράλληλα, λειτουργεί ως παρατηρητήριο της εφαρμογής της
νομοθεσίας κοινωνικής προστασίας, εισηγούμενη προς τον αρμόδιο Υπουργό
επί θεμάτων επιχειρησιακού σχεδιασμού, οργανωτικού και λειτουργικού
εκσυγχρονισμού των φορέων του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας.
6.α.
Η θητεία των μελών του Ε.ΣΥ.Κ.Α. είναι τριετής και δύναται να
παρατείνεται μετά τη λήξη της αυτοδικαίως, όχι όμως πέρα από ένα
εξάμηνο. Σε περίπτωση αντικατάστασης μέλους κατά τη διάρκεια της θητείας
του, το νέο μέλος ορίζεται για το υπόλοιπο της θητείας του προκατόχου
του.
β.
Με την απόφαση της συγκρότησης της Ολομέλειας ορίζεται ως Αντιπρόεδρος
ένα από τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής των περιπτώσεων ιη΄ ή ιθ΄,
της παραγράφου 3 με σκοπό την αναπλήρωση του Προέδρου όταν αυτός
κωλύεται να ασκήσει τα καθήκοντά του στην Ολομέλεια ή την Εκτελεστική
Επιτροπή.
γ.
Χρέη γραμματέα της Ολομέλειας και της Εκτελεστικής Επιτροπής ασκεί
υπάλληλος του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής
Αλληλεγγύης, ο οποίος ορίζεται, μαζί με τον αναπληρωτή του στην απόφαση
συγκρότησης.
7. Ο
Πρόεδρος ή ο αναπληρωτής του συντάσσει την ημερήσια διάταξη της
Ολομέλειας και της Εκτελεστικής Επιτροπής, εισηγείται τα θέματα προς
συζήτηση ή ορίζει εισηγητές, διευθύνει τις εργασίες τους και φροντίζει
για την εύρυθμη λειτουργία τους.
8. Με
κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και
Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Υγείας και Οικονομικών ορίζεται η αποζημίωση των
προσώπων των περιπτώσεων ιη΄ και ιθ΄ της παρ. 3 ανά συνεδρίαση.